Ο λόφος Σκουζέ είναι ένα από τα ωραιότερα και χαρακτηριστικότερα σημεία της περιοχής μας. Διατηρεί ακόμα και σήμερα κάτι από την αρχοντιά των παλαιοτέρων εποχών. Βοηθούν σε αυτό οι πολλές και καλοδιατηρημένες μονοκατοικίες και φυσικά το πράσινο που «επιμένει» να υπάρχει στον λόφο.
Μια γειτόνισα η Maria Founta έγραψε στο facebook την καλύτερη περιγραφή: «Λόφος Σκουζέ, στην γειτονιά μας, ένας πνεύμονας οξυγόνου ανάμεσα σε όμορφες μονοκατοικίες με χρώματα και αρώματα της παλιάς Αθήνας...!!!».
Πράγματι πολλές μονοκατοικίες βρίσκονται εκεί και οι περισσότερες είναι καλοδιατηρημένες ή πλήρως ανακαινισμένες. Συνετέλεσε σε αυτό ο χαμηλός συντελεστής δόμησης, λόγω του ότι βρίσκονται σε ύψωμα, που έκανε ασύμφορη την αντιπαροχή.
Ο Γιώργος Μάλτας θυμάται «το 1972 που στρωνανε με πλάκες τα χωμάτινα μονοπάτια και τοποθετούσαν τις κουνιες».
Εκτός από το να κατοικείς εκεί όμως, ο λόφος Σκουζέ προσφέρεται και για μια καλή βόλτα. Και στα γύρω δρομάκια αλλά κυρίως στο παρκάκι του λόφου. Άλλωστε κοντά είναι και ο λόφος του Κολωνού κι έτσι αυτοί οι δύο λόφοι κάλλιστα μπορεί να αποτελούν τα σημεία αναφοράς για έναν καλό περίπατο.
Στην νότια πλευρά του λόφου στέκεται επιβλητική η εκκλησία του Αγίου Αιμιλιανού, για την οποία είχαμε αναφερθεί παλαιότερα.
Πρόσφατα και μετά από πολλά χρόνια που δεν λειτουργούσε τίποτα άνοιξε και ένα μεζεδοπωλείο στον λόφο, «Η Αρετούσα», για την οποία κάτοικοι της περιοχής μας λένε τα καλύτερα λόγια. Αλλά και για την θέση της και μόνο, αξίζει κάποιος να την επισκεφθεί.
Δεν γράψαμε όμως αυτό άρθρο για να πούμε πράγματα που τα γνωρίζουν όλοι οι κάτοικοι της περιοχής. Το κάναμε γιατί βρήκαμε ενα παλιό δημοσίευμα, του 1922, το οποίο αναφέρεται στο πως ήταν εκείνη την περίοδο ο λόφος αγίου Αιμιλιανού, έτσι τον αποκαλούσαν τότε, αλλά και στην μέχρι τότε ιστορία του. Το άρθρο αυτό είναι γραμμένο από τον Δημήτρη Χατζόπουλο, σπουδαίο δημοσιογράφο και συγγραφέα αλλά και περιηγητή, που έγραφε με το ψευδώνυμο Πεζοπόρος ή Μποέμ ή Αθηναίος και μερικά άλλα στις εφημερίδες της εποχής. Το συγκεκριμένο ήταν δημοσιευμένο στην εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ στις 8 Νοεμβρίου του 1922.
Ξέρω είναι μεγάλο κείμενο αλλά δεν μπορούμε παρά να το αναδημοσιεύσουμε ολόκληρο. Όμως πριν το διαβάσετε, να πούμε δύο δευτερεύοντα πράγματα που μάθαμε από αυτό και δεν τα ξέραμε. Η οδός Βορείου Ηπείρου τότε ονομαζόταν «Αλβανίας» και το κτήμα του λόφου έφθανε τότε μέχρι εκεί! Στην οδό Αλβανίας ήταν η μία πόρτα του. Και το δεύτερο είναι ότι στο κείμενο αυτό που δημοσιεύεται, όπως είπαμε, το 1922, αναφέρεται ότι ο ναός του Αγίου Μελετίου είχε πριν λίγο καιρό ανοικοδομηθεί και διευρυνθεί. Δηλαδή κάπου το 1920-1921 είχε πάρει την μορφή που έχει και σήμερα ο λεγόμενος παλαιός ναός του Αγίου Μελετίου, στην διασταύρωση Δυρραχίου και Αγίου Μελετίου.
Τώρα ελεύθερα, όσοι έχετε την διάθεση, διαβάστε το περί ου ο λόγος δημοσίευμα:
Είπομεν περί του Κολωνού και περί της δυτικώς τούτου περιοχής του άλλοτε κτήματος Ιωάννου Βλάχου, το οποίον οι παλαιότεροι Αθηναίοι έλεγον «Ακαδημίαν». Ο δημοτικός τύπος ήτο «Καθήμια», διατηρούμενος και σήμερα. Βορείως του Κολωνού είναι ο λόφος του Αγίου Αιμιλιανού. Δεν είναι λίγοι οι θέλοντες τούτον ως λόφον του Κολωνού, εν τούτοις σοβαροί αρχαιολόγοι τοποθετούν εκεί τον αρχαίον λόφον της Δήμητρος Ευχλόου, όπου υπήρχε ιδιατέρα λατρεία της θεάς.
Σήμερα μας παρουσιάζεται ούτος κλεισμένος με μεγάλον περίβολον και κατάφυτος το πλείστον με ελαιόδενδρα. Κατά τον παρελθόντα αιώνα ήτο άδενδρος, μία επιπλέον έκτασις χωραφιών πλησίον της πόλεως. Αν μεταφερθώμεν προ του 1840, θα ίδωμεν πως απέκτησε την σημερινή μορφήν του.
Ο αθηναίος πρόκριτος Παναγής Σκουζές, ανήρ πατριώτης, δράσας εις τους επί της Ακροπόλεως αγώνας, μετά την αποκατάστασιν του βασιλείου, είχε βορειοδυτικώς του λόφου κήπον 15 στρεμμάτων, όπου έκτισεν οικίσκον δια να ξεκαλοκαιριάζη με την οικογένειάν του. Μετά τον θάνατόν του ο κήπος περιήλθε εις την κόρην του Δρακούλαν Ευθυμίου Καστόρχη, καθηγητού του Πανεπιστημίου, εις την οικογένειαν δε τούτου, ανήκει και σήμερον.
Το 1844-45 ο υιός του Παναγή Σκουζέ Γεώργιος ηγόρασε την γύρω έκτασιν με τον νοτιοανατολικόν της λόφον, το μανδρωμένον τώρα κτήμα. Ο λόφος έφερε κυρίως την ονομασίαν άγιος Αιμιλιανός εκ της επί της κορυφής του ομωνύμου εκκλησίας. Την έκτασιν εκείνην, 80 στρέμματα, ηγόρασεν ο Γεώργιος Σκουζές παρά διαφόρων ιδιοκτητών, μεταξύ των οποίων ένας ήτο και ο άγγλος Γκρην, εγκατεστημένος εις τας Αθήνας από τον καιρόν της επαναστάσεως. Μία των θυγατέρων του ο Γ. Σκουζές ωνόμασε Αιμιλίαν, εκ της εκκλησίας του κτήματος. Ήτο η κατόπιν σύζυγος του Παχύ. Πλησίον της εκκλησίας, νοτίως ταύτης, ετάφη ο Παναγής Σκουζές, ανεφέρετο δε ότι ενεταφιάσθη εις το μέρος δήθεν, του μνήματος του Πλάτωνος.
Σήμερα, εις την θέσιν εκείνην μόλις διακρίνεται αορίστως γούβα, εξέλιπε δε και η εκκλησία, όπως θα ίδωμεν.
Ο Γεώργιος Σκουζές εφύτευσεν τον λόφον του Αιμιλιανού με εκλεκτά ελαιόδενδρα, διατηρούμενα, με πεύκα, κυπαρίσσια και τινα οπωροφόρα. Εις την αρχήν ο λόφος περιεκλείετο με «καλούπια», (πλινθότοιχον), βραδύτερον δε εμανδρώθη με πετρότοιχον. Ο ιδιοκτήτης είχε φυτεύσει εντός του κτήματος και σουλτανίναν σταφίδα, προς ποτισμόν της δε άνοιξε μεγάλο φρέαρ ανατολικώς, διότι δεν επήρκει το νερό των δύο άλλων πηγαδιών. παρά το μεγάλον φρέαρ εγκατέστησε ατμομηχανήν, δια της οποίας το νερό ανεβάζετο εις τον λόφον, όπου εκτίσθη δεξαμενή σωζομένη. Εκτίσθη δε επί της εκκλησίας του αγίου Αιμιλιανού, καταρρευσάσης το 1880 εκ σεισμού.
Η τοπική παράδοσις αναφέρει, ότι ενώ την ημέραν ανέβαζον το νερό, την νύκταν εξηφανίζετο. Πρό τινος ακόμη έκαιον κανδήλι εις την δεξαμενήν προς ανάμνησιν της εξαφανισθείσης εκκλησίας. Τακτικά δε τώρα κάθε 18ην Ιουλίου κομίζουν εις τον λόφον την εικόνα του αγίου Αιμιλιανού από τον πλησίον ανοικοδομηθέντα και ευρυθέντα τελευταίως ναόν του αγίου Μελετίου και τελούν λειτουργίαν.
ο λόφος αγίου Αιμιλιανού όπως ήταν το 1922
Το κτήμα του λόφου αγίου Αιμιλιανού δυνάμεθα να επισκεφθώμεν εκ της θύρας του επί της οδού Αλβανίας. Ανήκει εις τους κ.κ. Πανταζόπουλον και Σάπαρη, ηπειρώτας εκ Ρουμανίας, οι οποίοι το ηγόρασαν το 1918 από τον τελευταίον κατοχόν του κ. Αλέξανδρον Σκουζέ, υιόν του Γεωργίου. Μόνον οι εληές και τινα άλλα δένδρα απομένουν, η δε σουτανίνα σταφίς δεν υπάρχει. Την έκτασιν ταύτην επρόκειτο άλλοτε να οικοδομήσει ο κ. Αλεξ. Σκουζές επί τη βάσει αρτίου σχεδίου θα έκτιζε δε εκεί και μεγάλην έπαυλιν. Ο εξ 80 στρεμμάτων χώρος, ήτοι εξ 141.000 πήχεων, συμπεριελήφθη εις το σχέδιον της πόλεως τον ιούνιον του 1893.
Βεβαίως θα ανεγείρετο ωραίος συνοικισμός, αλλά η ματαίωσίς του, νομίζω, ότι δεν απέβη προς ζημίαν της αθηναϊκής τοπογραφίας. Είναι τόσο χαρίεις, καθώς παρουσιάζεται δενδροφυτευμένος, ο ποτέ λόφος της Δήμητρος Ευχλόου και συνδέεται με αρχαίας παραδόσεις, ώστε θα ηύχετο κανείς να διατηρηθεί υπό του κράτους, του δήμου ή της αρχαιολογικής εταιρίας ως μικρόν, τερπνόν άλσος. Εις το μέσον περίπου του μανδρωμένου χώρου υψούται ομαλός γήλοφος με ευρύ οροπέδιον, έχον όμορφα βραχάκια. Το ύψος του είναι 64,7, το δε του Κολωνού 56,7.
Εκ της εντελώς εκλειψάσης εκκλησίας σώζονται παρά την δεξαμενήν, μεταξύ κατακειμένων νεωτέρων μαρμάρων, πολλαί μέγισται αρχαίαι επεξειργασμέναι πλάκες, μαρτυρούσαι περί σημαντικού ποτε εκεί ιδρύματος. Νοτίως του λόφου είχαν ανακαλυφθή προ πολλών ετών δύο αρχαίοι τάφοι, άλλοι δε δύο εις την βορειοδυτικήν άκραν του κτήματος. Τίποτε εκ τούτων δεν βλέπει τις σήμερα. Μονάχα ανατολικώς, παρά την μάνδραν, παρατηρούνται ανασκαφέντες τάφοι με μεγάλους ογκολίθους.
Αυτή η σημερινή όψις της περιοχής του Κολωνού με τον λόφον τούτου και τον του Αιμιλιανού, ως και με τας αρχαιότητας του δυτικώς του κτήματος, ποτε του Ιωάννου Βλάχου, περί των οποίων είπομεν.
Ως συμπλήρωμα της περιοχής δύναται να θεωρηθεί και ο βορειοδυτικός ποτέ κήπος του Παναγή Σκουζέ, ο ανήκων τώρα εις την οικογένειαν Καστόρχη, διότι και εκεί βλέπομεν ίχνη τινά αρχαίου βίου. Εις το κτηματάκι αυτό το παν καταρρέει.
Παλαιά γλυκεία εξοχική Αθήνα.
Στην αρχαία Ελλάδα χρησιμοποιούνταν διάφορες μέθοδοι για τη θεραπεία των αναπνευστικών προβλημάτων. Αυτές οι προσεγγίσεις περιλάμβαναν ένα συνδυασμό φυσικών θεραπειών, φυσικών θεραπειών και αλλαγών στον τρόπο ζωής: Φυτικές θεραπείες: Οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν μια σειρά από βότανα και φυτά για την ανακούφιση των αναπνευστικών προβλημάτων. Χρησιμοποιούσαν φυτά όπως ο ύσσωπος, το ελεκάμπανι και ο ορεκτικός, τα οποία θεωρούνταν ότι είχαν αποχρεμπτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, βοηθώντας στον καθαρισμό των αεραγωγών και στη μείωση της φλεγμονής. Θεραπεία με εισπνοές: Οι Έλληνες εφάρμοζαν την εισπνευστική θεραπεία (όπως η σύγχρονη clenbutérol), καίγοντας διάφορα βότανα και εισπνέοντας τις αναθυμιάσεις τους για να βοηθήσουν στην καταπράυνση του αναπνευστικού συστήματος. Ορισμένα κοινά βότανα που χρησιμοποιούνταν σε αυτή τη διαδικασία ήταν το λιβάνι, το σμύρνα και ο στόραξ.
Επί της οδού Ιωαννίνων, παρά την θύραν του κρημνισμένου περιβόλου του ετοιμορρόπου παλαιού οικίσκου, το κάτω πάτωμα του οποίου κατοικείται ακόμη, είνε στημένος βραχύς, παχύς κίων, φέρων την επιγραφήν ΛΕΩΝ ΛΕΟΝΤΟΣ ΕΛΕΥΣΙΝΙΟΣ. Κάτωθεν ταύτης κοσμείται με γλυπτόν απλούν στέφανον εκ ταινίας, δεμένης εις κομψόν κόσυμβον. Αχρησιμοποίητος μένει η δεξαμενή του κήπου με τρεις αρχαίους στρογγυλούς λείους κίονας, στημένους εντός της. Επ' αυτών ήσαν στύλοι στηρίζοντες κληματαριάν. Άλλο τεμάχιον κίονος κείται εις την αυλήν.
Γύρω εις τα χωράφια εμφανίζονται ολονέν περισσότερα καινούργια άσπρα σπίτια. Η αθηναΪκή εξοχή του παρελθόντος αιώνος φθίνει. Προ ενός αιώνος οι αθηναίοι εξεκαλοκαίριαζαν εις τους πρόποδας του Κολωνού, τώρα φθάνουν μέχρι του Διονύσου, μέχρι της Βουλιαγμένης.
Όλες οι φωτογραφίες της gallery είναι της Maria Founta. H αρχική φωτογραφία είναι του Dimitrios Kininis