Το 2015 είχαμε δημοσιεύσει ένα μικρό και χαριτωμένο αρθράκι για το πως πήρε το όνομά της η γειτονιά μας.
Σήμερα αισθανόμαστε την ανάγκη να γράψουμε και δυό φράσεις παραπάνω μετά από δυό χρόνια σχεδόν, που συμπυκνώνουν όσα ακόμα έχουμε διαβάσει αυτά τα δυό χρόνια.
Στο 10ο συμπόσιο ιστορίας - λαογραφίας της Αττικής που έγινε 20-23 Οκτωβρίου του 2011 ο ιστορικός και αρχαιολόγος Χάρης Κουτελάκης που έχει γράψει αρκετά σχετικά βιβλία, επιχειρώντας μιά νέα προσέγγιση ετυμολόγησης για τα Ταμπούρια στον Πειραιά, είπε μεταξύ άλλων
Πιστεύω ότι με την πρότασή μου αυτή, τα Ταμπούρια του Κερατσινίου εντάσσονται ομαλά στο ιστορικό πλαίσιο της εποχής εκείνης που μας έχει αφήσει ανάλογα τοπωνύμια ιδιοκτητών από μεγαλο-γαιοκτήμονες, Έλληνες και ξένους, όπως το Τσελεπίτσαρι και Σκαραμαγκά στο Κερατσίνι (Κουτελάκης, Φωσκόλου, Πειραιάς, 56, 115), τα Λεγούρια στην Αττική, το Ρέντη, τα Σωπόλια (με ωμέγα), ο Δράκος στον Πειραιά (Κουτελάκης, Πόρτο – Λεόνε), το Δαλαμανάρα στην Αττική και στην Αργολίδα, το Μπέρμπακα επίσης στην Πελοπόννησο, το Αρνά στην Άνδρο και Τήνο και τόσα άλλα στα νησιά και στη λοιπή Ελλάδα (Κουτελάκης, Ανασκευή, 8 – 12, 23 – 35. Κουτελάκης, Τήνος, 283).
Αυτό μόνο. Σε αυτήν την περίπτωση ο Κουτελάκης παρουσιάζει την γνώμη του για διάφορα τοπωνύμια ότι
... η λύση βρίσκεται στη σχέση γης, προσόδων και ιδιοκτήτη μέσα στο πλαίσιο των μορφών πλουτισμού και κέρδους που επικρατούσαν τότε από την κατοχή καλλιεργούμενων εκτάσεων, όπως αυτές είχαν διαμορφωθεί από τα χρόνια των Βυζαντινών τιμαρίων και των Δυτικών φέουδων.
Η παρουσία μεγαλοτσιφλικάδων μέχρι τα χρόνια του Ανδρέα Συγγρού και του αναδασμού που ακολούθησε τις αγροτικές επαναστάσεις στη νεότερη Ελλάδα, είναι ο δείκτης κατανόησης αυτών των μηχανισμών γαιοκτησίας που καρπωνόταν τα προϊόντα των φτωχών αγροτών και των κολλήγων.
Αυτήν την πηγή χρησιμοποιεί και ο Γιώργος Παπαθανασόπουλος στην διατριβή του με θέμα «ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΔΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗΣ ΣΤΑΘΜΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΟΥ. ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΙΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΚΤΙΡΙΑΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ. ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΣΕΠΟΛΙΑ» του 2015, στην οποία καταγράφει συγκεντρωμένες πολλές ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τα Σεπόλια, από διάφορες πηγές.
Οι πρώτες αναφορές στην περιοχή καταγράφονται από τον Σοφοκλή ο οποίος περιγράφει την περιοχή στην τραγωδία Οιδίπους επί Κολωνώ. Το όνομα της περιοχής των Σεπολίων προέρχεται από το αρχαίο τοπωνύμιο Σωπόλια, όπως κοινά το ονόμαζε μέσα στους αιώνες ο αθηναϊκός αγροτικός κόσμος, πιθανότατα δηλωτικό του ιδιοκτήτη των εκτάσεων της περιοχής κατά τον 4ο π.Χ. αιώνα. Σύμφωνα με άλλη εκδοχή, Σωπόλια ήταν η παλιά μεσαιωνική ονομασία της περιοχής η οποία προέρχεται από τη λέξη εσωπόλια
(προς το μέρος της πόλης).
Εξακολουθούμε επομένως να μην έχουμε βρει κάποια πηγή στην οποία να έχει καταγραφεί κάποιος σαφής και σίγουρος προσδιορισμός της προέλευσης της ονομασίας «Σεπόλια». Από τα εξωπόλια, από τα εσωπόλια, από το όνομα ενός παλαιού ιδιοκτήτη των αγροτικών εκτάσεων; Ίσως αν είχε εντοπιστεί κάποιο τέτοιο ιστορικό πρόσωπο, να μας έφερνε πιο κοντά στην αλήθεια.
Comments (0)
Comments powered by CComment