Νέα από τα Σεπόλια

 Ένα απολαυστικό άρθρο για τις γειτονιές μας έγραψε η κα Κακούρου Χρόνη στο presspublica.gr, το οποίο παρακάτω αναδημοσιεύουμε, ελπίζοντας να το βρείτε κι εσείς ενδιαφέρον.

• Καλημέρα! Στην Ακαδημία Πλάτωνος, σας παρακαλώ.
• Πού ακριβώς;
• Στον αρχαιολογικό χώρο.
• Αρχαιολογικό χώρο; Δεν έχει αρχαιολογικό χώρο. Είναι περιοχή και πρέπει να ξέρετε δρόμο και αριθμό.
• Στο πάρκο. Στην είσοδο του πάρκου.
• Έχει πολλές.
• Από την είσοδο της οδού Τριπόλεως.
• Τώρα, μάλιστα, συνεννοηθήκαμε! Εύκολο!

Ο διάλογος με το νεαρό οδηγό του ταξί που ήταν ευγενέστατος και κατά τη διάρκεια της διαδρομής μού μίλησε για τους πελάτες που έχει από την Ευρώπη και την Αμερική και για τον καημό του που ξανάρχισε το τσιγάρο τον ένα χρόνο που έμεινε στην Αυστρία, ενώ περίμενε εκεί να το κόψει εντελώς.

Ακαδημία Πλάτωνος, το ηλιόλουστο Σάββατο, στις 10 Μαρτίου. Οι αγριομολόχες έχουν ψηλώσει κι έχουν κατακυριεύσει το χώρο ανάσας άλλων φυτών, σκυλάκια και παιδάκια που παίζουν· μεσήλικες που κάνουν τον περίπατό τους. Φαίνονται όλοι εξοικειωμένοι με τον χώρο και κανείς δεν εκδηλώνει ενδιαφέρον για τα σκόρπια ευρήματα. Φαίνεται εξάλλου να τα περιφρονούν πρωτίστως όσοι τα αξιοποίησαν περιφράζοντας κάποια από αυτά, γιατί δεν υπάρχει μια, έστω ολιγόλεξη, επιγραφή που να δίνει κάποια πληροφορία. Ρώτησα περιπατητές, θαμώνες του γειτονικού καφενείου, στο «Ψηφιακό Μουσείο». Κανείς δεν γνώριζε. «Είναι αρχαία», η ομόγνωμη απάντηση όλων.

Αντίθετα με τον σιωπηλό αρχαιολογικό χώρο είναι ομιλούν το «Ψηφιακό Μουσείο-Ακαδημία Πλάτωνος», έργο του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού. Πληροφορίες για τη ζωή του μεγάλου φιλοσόφου, για τον χώρο της Ακαδημίας και για τα συγγράμματά του με τρόπο εύληπτο και διασκεδαστικό για τον αμύητο στους πλατωνικούς διαλόγους, για τα παιδιά, αλλά και για τους εραστές της φιλοσοφίας του Πλάτωνα· και για τους «ειδήμονες», επειδή διαπιστώνουν ότι ο διαχρονικός δάσκαλος «προσωπογραφείται» με έναν τρόπο απλό, κατανοητό αλλά απολύτως έγκυρο· το πορτραίτο είναι του Πλάτωνα με τα κυριότερα χαρακτηριστικά του· ψηφίδες μπορεί πάντοτε να προσθέτει ο φιλόπονος αναγνώστης των έργων του. Ο μύθος του σπηλαίου και οι ορισμοί της ψυχής, του έρωτα και του δικαίου αποσπούν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον των επισκεπτών. Καθώς και τα «παιχνίδια», σε τρία επίπεδα, με τους συλλογισμούς που επιτρέπουν, ανάλογα με τις απαντήσεις, να φοιτήσεις στην Ακαδημία ή να συνεχίσεις την προσπάθειά σου προκειμένου να επιτύχεις την εισαγωγή σου στη Σχολή.

Έξοδος από την οδό Τριπόλεως με τα διευρυμένα πεζοδρόμια. Από τους καλύτερους δρόμους της Αθήνας· και τους καθαρότερους. Στο ένα άκρο του η Ακαδημία του Πλάτωνος και στο άλλο του ο λόφος του Ιππίου Κολωνού. Και μόνο τα ονόματα είναι ικανά να σε παραμυθιάσουν.

Δυο τα μνημεία κατάκορφα του γήλοφου του Κολωνού. Η επιτύμβια στήλη με την ανθεμωτή διακόσμηση, που προσομοιάζει με τα ταφικά μνημεία του Κεραμεικού· ο τάφος του Καρόλου Οδοφρήδου Μυλλέρου, όπως αναγράφεται εξελληνισμένο με κεφαλαιογράμματη γραφή, στην ονομαστική, το όνομα του λαμπρού κλασικιστή Karl Otfried Müller που πέθανε στην Ελλάδα (1840) και έγινε σεβαστή η επιθυμία του, να μείνει εδώ για να τα λέει με τον Πλάτωνα· «Ἀκαδημίας δέ οὐ πόρρω Πλάτωνος μνῆμά ἒστιν» (Παυσανίου Α Αττικά, 30, 3). Κι ας είναι υποχρεωμένος να αντιπαρατίθεται με τον σπουδαίο αρχαιολόγο Σαρλ Λενορμάν (Charles Lenormant) που πέθανε κι αυτός στην Αθήνα (1859) και του οποίου η καρδιά κείται εντός της λουτροφόρου υδρίας, του δευτέρου ταφικού μνημείου του λόφου που φιλοτέχνησε ο Τόμπρος.

«Δείκνυται δέ καί χῶρος καλούμενος κολωνός ἵππιος, ἔνθα τῆς Ἀττικῆς πρῶτον ἐλθεῖν λέγουσιν Οἰδίποδα [..] καί βωμός Ποσειδῶνος Ἱππίου καί Ἀθηνᾶς Ἱππίας, ἡρῶον δέ Πειρίθου καί Θησέως Οἰδίποδός τε και Ἀδράστου» (Παυσανίας, Α Αττικά, 30, 4).

Έρχεσαι από τον λόφο του Οιδίποδα; Ξαφνιάστηκα! Μια καλοβαλμένη κυρία, φορτωμένη με ψώνια και στα δυο της χέρια, είχε σταθεί να ξαποστάσει στα φιλόξενα παγκάκια στα ριζά του.

• Όχι να ξαποστάσω, μου είπε, να βγάλω τη ζακέτα μου, γιατί ζεστάθηκα.
• Τι ωραία γειτονιά!
• Είδες; Και κάθε φορά που αντικρύζω το λόφο ακούω και τη φωνή της μάνας μου «Ελένη, Ελένη …». Πού να ακούσω εγώ. Άκουγα, δηλαδή, αλλά έκανα ότι δεν άκουγα. Και πώς ν’ ακούσω. Στο λόφο άκουγα το Γούναρη και τη Μαριάννα Χατζοπούλου. Και περιμέναμε όλα τα παιδιά και κανά ζεστό στραγάλι. Δύο οι φουφούδες με τα στραγάλια μια κάτω και μια πάνω στο λόφο. Αχ, παιδάκι μου, έμεινα δεκαεφτά χρόνια στους Αγίους Αναργύρους και είπα, αν δεν γυρίσω στη γειτονιά μου, θα πεθάνω. Και είχα μια πίστη ότι θα γυρίσω. Και πού την έβρισκα; Δεκάρα δεν είχα. Αλλά να που γύρισα και θα πεθάνω στη γειτονιά μου. Κράτησε λιγάκι η γειτονιά. Όχι σαν τότε που είμαστε όλοι ίσοι, μονόπατα ή δίπατα το πολύ σπίτια. Αλλά ίσοι! Μπορεί, δηλαδή, και κάποιοι να μην ήταν ίσοι, αλλά δεν τους βλέπαμε, δεν τους ξέραμε. Κράτησε λίγο η γειτονιά.
• Σας ευχαριστώ πολύ, κυρία Ελένη, σας ευχαριστώ πολύ.
• Να είσαι καλά, παιδάκι μου, που βλέπεις τα όμορφα!

Και μου έδωσε τις οδηγίες της για το σταθμό «Σεπόλια» του Μετρό που ήταν ο προορισμός μου: – Μην βγεις στη Λένορμαν, να κάνεις δεξιά στον πρώτο δρόμο, όπως κατηφορίζεις και μετά ξαναρώτα.

Ένας δρόμος, μια γειτονιά, δυόμιση χιλιάδες χρόνια ιστορία: η Ακαδημία, ο λόφος του Κολωνού και οι προετοιμασίες για τον εορτασμό της 25^ης Μαρτίου. Από τον αύλειο χώρο του Γυμνασίου ακουγόταν δημοτική μουσική· πλησίασα, ένας κύκλος εφήβων· τα παιδιά έκαναν πρόβες στο τσάμικο. Κάπου εδώ, σ’ αυτή τη γειτονιά ανδρώθηκε και ο Σωτήρης Πέτρουλας και από εδώ χορεύοντας αντάμωσε τον Χάρο. Μήπως στον λόφο δεν υπήρχε σπήλαιο που η είσοδός του οδηγούσε στον Άδη;

Σπίτια, έστω και λίγα, χαμηλά και κατώφλια με παλιά πλακάκια. Παραδίπλα και ο Άγιος Αιμιλιανός στον άλλοτε λόφο της Ευχλόου Δήμητρας, και τώρα λόφο Σκουζέ, κι εκεί κοντά σαν απόηχος του κτήματος και του εύχλοου της κοίτης του εγκιβωτισμένου πια Κηφισού, αυλιδάκια με μουσμουλιές, μια κατάφορτη λεμονιά· πώς τα κατάφεραν να επιβιώσουν; Και πουθενά ούτε ένα σκουπίδι· κατακάθαρος ο χώρος ακόμη και γύρω από τους κάδους των απορριμμάτων. Τα πρώτα σκουπίδια τα είδα, όταν ήμουν σχεδόν στην είσοδο του Μετρό.

– Μήπως θέλετε να ρθω μαζί σας, να σας δείξω; Τα παιδιά παίζουν στην παιδική χαρά. Μου πρότεινε η κυρία με τη μαντήλα με ωραία ελληνικά, όταν ρώτησα για το σταθμό. Και οι τρεις μικρούλες που συλλάβιζαν Πλάτωνα στο «Ψηφιακό Μουσείο» σαν άσκηση για να προλάβουν τους έλληνες συμμαθητές τους στο σχολειό; Και ο Τζαμάλ που έπαιζε μπάλα μαζί με το Λευτέρη και τον Γιώργο στο λόφο του Κολωνού; Η συπύπαρξη θα μπορούσε να είναι τέτοια, μόνο τέτοια.

Ακαδημία, Κολωνός, Άγιος Αιμιλιανός· μια γειτονιά παστρική και στους δρόμους και στους ανθρώπους που αντάμωσα. Θα επικροτούσε και ο Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος αυτό τον κύκλο της συνέχειας της ελληνικής ιστορίας ή θα τον ευχόταν. Η περιήγηση έκλεισε λίγο πολύ, όπως άρχισε, με την αρχαία Αθήνα· αλλά αυτή τη φορά με την εντός των τειχών πόλη και το στολίδι της, το ναό της Παρθένου Αθηνάς, στον οποίο παραπέμπουν οι φωτογραφίες από τη ζωφόρο της στο σταθμό των «Σεπολίων».