Με άρθρο της η περιφεριάρχης Αττικής κα Ρένα Δούρου, παρεμβαίνει στον διάλογο που επί της ουσίας έχει ξεκινήσει, σχετικά με τις αλλαγές που απαιτείται να γίνουν στο θεσμικό πλαίσιο της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Το άρθρο της πρωτοδημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών
Τοπική Αυτοδιοίκηση: εγγύηση και προϋπόθεση δημοκρατίας
Ο διάλογος για την αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης πόσο αφορά την κοινωνία και τους συμπολίτες μας;
Μήπως πρόκειται για μια συζήτηση intra muros, μεταξύ ορισμένων αιρετών ή τεχνοκρατών;
Ή οφείλει να αφορά όλους και όλες γιατί ουσιαστικά πρόκειται για την προστασία του περιβάλλοντος, τη στήριξη της επιχειρηματικότητας, τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των τοπικών κοινωνιών;
Απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα υπάρχουν πολλές, το σίγουρο είναι ένα: πολύτιμος χρόνος έχει χαθεί σχετικά με τις δυνατότητες, τον ρόλο και τη λειτουργία εκείνης της βαθμίδας εξουσίας που βρίσκεται πιο κοντά στους πολίτες και τα προβλήματά τους.
Είναι άλλωστε ενδεικτικό ότι το Συμβούλιο της Ευρώπης θεωρεί τις τοπικές και περιφερειακές αρχές κρίσιμα εργαλεία εμβάθυνσης της δημοκρατίας, διασφάλισης της κοινωνικής συνοχής και αντιμετώπισης του ρατσισμού και της ξενοφοβίας.
Και δεν είναι τυχαίο ότι η κεντρική κυβέρνηση στη χώρα μας, από την ίδρυση του σύγχρονου κράτους, ποτέ δεν εμπιστεύτηκε και αντιμετώπισε με δυσπιστία, ενίοτε και φόβο, αυτή την εκκολαπτόμενη αποκεντρωμένη εξουσία. Εξ ου και οι συστηματικές προσπάθειες ελέγχου.
Τελευταίο παράδειγμα, η θέσπιση από τον «Καλλικράτη» της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, θεσμού ελέγχου των αιρετών περιφερειών από το κεντρικό κράτος.
Ούτε είναι τυχαίο ότι οι σχεδιασμοί του μεσοπρόθεσμου προγράμματος και του Γιόαχιμ Φούχτελ έπληξαν πρώτη την Τοπική Αυτοδιοίκηση, θέτοντάς την υπό επιτροπεία και αποδυναμώνοντάς τη θεσμικά, με την απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων, και οικονομικά, με τη μείωση των ΚΑΠ.
Το πρώτο θύμα των μνημονίων ήταν η Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Ωστόσο ανέκαθεν η Τ.Α. ήταν το «ράφι» για «ατυχήσαντα» στελέχη στην κεντρική πολιτική σκηνή ή το «ζέσταμα» για μια υπουργική καριέρα.
Η υπόθεση όμως της Αυτοδιοίκησης είναι πολύ σημαντική, σε όλα τα επίπεδα, για να αντιμετωπίζεται ως «παράρτημα» κεντρικών σχεδιασμών.
Η μεταρρύθμισή της από την κυβέρνηση σήμερα επείγει και έχει, πέρα από συμβολικό, και κρίσιμο, ουσιαστικό χαρακτήρα.
Μπορεί και πρέπει, μετά από πολύμηνη καθυστέρηση, να αποτελέσει τομή με το χθες και αφετηρία για ένα νέο, αποκεντρωμένο μοντέλο διοίκησης, λαμβάνοντας υπόψη το momentum που αποτελεί ο δημόσιος διάλογος για τη συνταγματική μεταρρύθμιση.
Στην κατεύθυνση αυτή, με αίσθηση της ευθύνης ως μεγαλύτερης Περιφέρειας της χώρας, η Περιφέρεια Αττικής έχει έγκαιρα επεξεργαστεί συγκεκριμένες προτάσεις που σχετίζονται με τον Β’ βαθμό Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Προτάσεις που βασίζονται στην εμπειρία και τη βούληση να καταστούν οι Περιφέρειες της χώρας πυλώνες βιώσιμης ανάπτυξης, σύγχρονης επιχειρηματικότητας που παράγει θέσεις εργασίας, καθώς και εστίες κοινωνικής αλληλεγγύης.
Να παίξουν δηλαδή, για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας, έναν διπλό, αυτονόητο σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ρόλο: αναπτυξιακό και κοινωνικό.
Να μπορούν να δίνουν αποτελεσματικά το «παρών» στην αντιμετώπιση ζητημάτων όπως το προσφυγικό/μεταναστευτικό.
Μέχρι σήμερα οι τοπικές και περιφερειακές αρχές φέρνουν σε πέρας την αποστολή τους απέναντι στο προσφυγικό φαινόμενο με μόνο στήριγμα την αλληλεγγύη των πολιτών.
Ομως πλέον πρέπει, χωρίς θεσμικά εμπόδια, με σαφές κανονιστικό πλαίσιο, να είναι σε θέση να δρουν σε όλα τα μέτωπα.
Συγκεκριμένα, οι προτάσεις της Περιφέρειας Αττικής καλύπτουν ένα μεγάλο εύρος θεμάτων και αφορούν ειδικότερα τα εξής ζητήματα:
- 1. Μητροπολιτικές λειτουργίες
- 2. Κρατικές αρμοδιότητες
- 3. Τομείς άσκησης πολιτικής.
Επιπλέον, στο πλαίσιο επεξεργασίας προτάσεων για την αναθεώρηση του προγράμματος «Καλλικράτης», επεξεργαστήκαμε και προτάσεις που πλέον είναι ώριμες να συζητηθούν ενόψει της συνταγματικής αναθεώρησης και αφορούν τη συνταγματική κατοχύρωση:
- της Μητροπολιτικής Αυτοδιοίκησης,
- των αρμοδιοτήτων της Tοπικής Aυτοδιοίκησης στον χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό,
- της οικονομικής αυτοτέλειας.
Είναι σαφές ότι απαιτούνται θεσμικές τομές σε ένα πεδίο αλληλοεπικάλυψης αρμοδιοτήτων και θεσμικής ασάφειας. Τα παραδείγματα κατασπατάλησης πόρων και ανθρώπινου δυναμικού, ουκ ολίγα.
Π.χ. για την τοποθέτηση ενός φωτεινού σηματοδότη, εμπλέκονται Δήμος, Περιφέρεια, Αποκεντρωμένη Διοίκηση και το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών! Επίσης, για μια Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, απαιτείται η ανάμειξη Δήμων, Περιφερειών, της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, αν πρόκειται για έργο, π.χ. αντιπλημμυρικό, και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης!
Ωστόσο οι προτάσεις αυτές πρέπει απαραίτητα να συνοδευτούν από την πολιτική βούληση να αποκτήσουν οι Περιφέρειες, μαζί με την απαραίτητη αυτονομία, και τους απαραίτητους πόρους.
Γιατί μόνο έτσι θα μπορέσουν να υπηρετήσουν τον στόχο μιας νέας αντίληψης για την Τ.Α. ως πραγματικής διοίκησης και όχι ως ετεροδιοίκησης, όπως είναι σήμερα.
Μια Αυτοδιοίκηση δηλαδή αντιπροσωπευτική της λαϊκής κυριαρχίας, που θα αποκρυσταλλώνει, σε τοπικό επίπεδο, το αίτημα υλοποίησης της «δημοκρατικής ιδέας», όπως την εξέφρασε ο Αλέξανδρος Σβώλος, και η οποία παραμένει το επίκαιρο και κρίσιμο ζητούμενο σήμερα, και όχι μόνο στη χώρα μας.
Μια Αυτοδιοίκηση-εγγύηση και προϋπόθεση δημοκρατίας.
![Συζήτηση στο Περιφερειακό συμβούλιο για τα ηχοπετάσματα της Εθνικής οδού στο ύψος των Σεπολίων - Καμία δέσμευση από την διοίκηση της Περιφέρειας [βίντεο]](/images/img0/patt-ps-ixopetasmata-anagennisi-benatos.webp)
