Άρθρα, ιδέες, απόψεις

Κρέατα (σ.σ. όσο περισσότερο λίπος έχουν τόσο καλύτερα), κρασί, κάρβουνα και καλή διάθεση που πάντα βρίσκει τον τρόπο να την έχει ο Έλληνας έχουν επιστρατευτεί από το πρωί σε όλη την Ελλάδα για να γιορταστεί και η φετινή Τσικνοπέμπτη.

Έθιμο που κρατά από την αρχαία Ελλάδα και κάθε χρόνο είναι σημείο κατατεθέν της δεύτερης εβδομάδας του Τριωδίου ή αλλιώς της Κρεατινής. Η Πέμπτη έχει καθιερωθεί ως η ημέρα της τσίκνας καθώς  Δευτέρα και Παρασκευή είναι ημέρες νηστείας για την ορθόδοξη εκκλησία και ουσιαστικά από σήμερα  ξεκινούν οι εκδηλώσεις της Αποκριάς, οι οποίες κορυφώνονται με τα Κούλουμα την Καθαρά Δευτέρα.

Δεν είναι ξεκάθαρο το πότε ξεκίνησε το συγκεκριμένο έθιμο αλλά φαίνεται πως έχει τις ρίζες του στα αρχαία χρόνιας και στις βακχικές γιορτές των αρχαίων. Η τσίκνα  και το γλέντι την συγκεκριμένη ημέρα συμβόλιζαν την ευχή των κατοίκων για την ευφορία της γης αλλά και την απομάκρυνση κάθε κακού από τα σπίτια.

Ανάλογη γιορτή έχουν και σε άλλα μέρη του κόσμου, όπως στην Γερμανία που γιορτάζουν την Λιπαρή Πέμπτη (Schmutziger Donnerstag) ή στη Νέα Ορλεάνη των ΗΠΑ που τιμούν την Λιπαρή Τρίτη (Mardi Gras).

Τα έθιμα

Τα έθιμα για την συγκεκριμένη γιορτή σε όλη την Ελλάδα ποικίλουν. Παλιότερα σε περιοχές μακριά από τα μεγάλα αστικά κέντρα παρέες ανθρώπων πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι ζητώντας κέρασμα ή κρασί και στην συνέχεια έπαιρναν τους σπιτονοικοκυραίους και συνέχιζαν το σεργιάνι τους.

Μάλιστα σύμφωνα με αυτό το έθιμο οι επισκέπτες προκαλούσαν και ζημιές στον εξωτερικό χώρο των σπιτιών, πετώντας γλάστρες κάτω για να χυθεί το χώμα στις αυλές κ.α.. Εκτός από την κρεοφαγία τη συγκεκριμένη ημέρα σε πολλά μέρη της Ελλάδας συνηθίζεται να προσφέρεται ως γλυκό το γαλακτομπούρεκο και η γλυκιά κολοκυθόπιτα αλλά και ο μπακλαβάς στη βόρεια Ελλάδα.

Ας δούμε όμως το τι ξεχωριστό γίνεται σε κάποια μέρη της Ελλάδας:

Στην παλαιά πόλη της Κέρκυρας σήμερα τελούνται τα Κορφιάτικα Πετεγολέτσια ή αλλιώς Κουτσομπολιά ή Πέτε Γόλια. Η πετεγολέτσα πραγματοποιείται το βράδυ της Τσικνοπέμπτης, στην Πιάτσα κοντά στην τοποθεσία «Κουκουνάρα», της πόλης τής Κέρκυρας. Δεν είναι τίποτα άλλο από το γνωστό κουτσομπολιό που συνδυάζεται όμως με πάρα πολύ κρασί, φαγητό και τραγούδι.

Στην Πάτρα εμφανίζεται η Κουλουρού. Η Γιαννούλα η Κουλουρού αυταπατάται πως ο Ναύαρχος Ουίλσον είναι τρελά ερωτευμένος μαζί της και πως έρχεται να την παντρευτεί. Γι’ αυτό ντύνεται νύφη και με τη συνοδεία των Πατρινών πηγαίνει να προϋπαντήσει τον καλό της στο λιμάνι. Στήνεται ένα μεγάλο κομβόι με τους Πατρινούς να περιπαίζουν την φαντασμένη νύφη. Η Γιαννούλα ήταν υπαρκτό πρόσωπο, επρόκειτο για μια φτωχή γυναίκα της Άνω πόλης που έζησε στην περίοδο πριν το Β” Παγκόσμιο Πόλεμο. Για την επιβίωση της πουλούσε κουλούρια. Ορισμένοι Πατρινοί εκμεταλλευόμενοι την αφέλειά της και το ευφάνταστο του χαρακτήρα της, της έταζαν πως θα την παντρέψουν με τον  Ουίλσον.  Η κουλουρού υποδεχόταν τον υποτιθέμενο Ουίλσον ή Ιούλσο όπως τον πρόφερε η ίδια, ο οποίος ήταν κάποιος συμπατριώτης της και μετά από ώρα αποκαλύπτονταν η φάρσα.

Στις Σέρρες ανάβουν μεγάλες φωτιές στις αλάνες, στις οποίες αφού ψήσουν το κρέας, πηδούν από πάνω τους. Στο τέλος κάποιος από την παρέα με χιούμορ αναλαμβάνει τα «προξενιά», ανακατεύοντας ταυτόχρονα τα κάρβουνα με ένα ξύλο.

Στην Κομοτηνή καψαλίζουν την κότα που θα φαγωθεί την Κυριακή των Αποκρεών. Σήμερα τα αρραβωνιασμένα ζευγάρια ανταλλάσσουν φαγώσιμα ως δώρα. Ο αρραβωνιαστικός στέλνει στην αρραβωνιαστικιά του μια κότα και εκείνη στέλνει μπακλαβά και μια κότα γεμιστή.

Στο Ηράκλειο της Κρήτης, μικροί και μεγάλοι περιδιαβαίνουν μεταμφιεσμένοι στους δρόμους και στις πλατείες της πόλης, τραγουδώντας και χορεύοντας.

Στη Θήβα, αρχίζει ο «βλάχικος γάμος», που ξεκινά με το προξενιό δύο νέων, συνεχίζει με τον γάμο και τελειώνει την Καθαρά Δευτέρα με την πορεία των προικιών της νύφης και το γλέντι των συμπεθέρων.

Στην Ιο, το βράδυ της Τσικνοπέμπτης μασκαράδες ζωσμένοι με κουδούνια προβάτων διασχίζουν τη Χώρα και επισκέπτονται σπίτια και καταστήματα.

Στον Πόρο, η παράδοση επιβάλλει στους νέους να κλέψουν ένα μακαρόνι, το οποίο θα βάλουν κάτω από το μαξιλάρι τους για να δουν ποια θα παντρευτούν.

Σε όλη την Πελοπόννησο σφάζουν χοιρινά από τα οποία φτιάχνουν διάφορα άλλα τρόφιμα, μεταξύ των οποίων πηχτή, τσιγαρίδες, λουκάνικα, γουρναλοιφή και παστό.

Τσικνοπέμπτη στην Αθήνα

Σήμερα ο δήμος Αθηναίων και ο Οργανισμός Πολιτισμού Αθλητισμού και Νεολαίας περιμένουν τους Αθηναίους να γιορτάσουν με μουσική και τραγούδι. Στις 11.30  ο δήμος Αθηναίων διοργανώνει στο Γηροκομείο Αθηνών συναυλία – αφιέρωμα στην παλιά Αθήνα με τραγούδια των  Σουγιούλ, Χατζηαποστόλου, Αττίκ, κ.ά., με τους Δ. Τσολάκη, Ν. Γεωργανή, Κ. Παπαδόπουλο και Γ. Χαλκιά.

Στις 12.00 το Εργαστήρι Ελληνικής Μουσικής του δήμου περιμένει το κοινό στη Βαρβάκειο αγορά, μαζί με τη Δώρα Λουίζου και τον Μανώλη Σκουλά, υπό τη μουσική διεύθυνση του Ηλία  Άγγελου, ενώ στις 14.00 η Φιλαρμονική Ορχήστρα του δήμου Αθηναίων δίνει το αποκριάτικο ραντεβού της στην πλατεία Κολωνακίου.

Στον Πεζόδρομο της οδού Μεθώνης, στα Εξάρχεια, στις 19.00 το συγκρότημα «The Swingin’ Cats» έχει ετοιμάσει ένα μουσικό ταξίδι στην ξεγνοιασιά παλιών και αθώων εποχών.