Με ομόφωνη απόφαση, ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Ελλάδος (ΣΑΔΑΣ) κατήγγειλε πως ο Δήμος Αθηναίων, τον Αύγουστο του 2022 υπό τη διοίκηση Κώστα Μπακογιάννη, προχώρησε σε σοβαρές παρανομίες και αυθαιρεσίες σχετικά με την εγκατάσταση των γνωστών «Σπιτιών Ανακύκλωσης».

Η διαδικασία φέρεται να πραγματοποιήθηκε βεβιασμένα μόλις λίγους μήνες πριν τις δημοτικές εκλογές, με στόχο την επιτάχυνση του έργου παρά τις σοβαρές επιφυλάξεις που είχαν διατυπωθεί.

Κυρίως, καταγγέλλεται ότι μέσω μίας φωτογραφικής διάταξης στο άρθρο 39 του νόμου 4964/2022—ο οποίος εντάχθηκε σε άσχετο νομοσχέδιο—παρακάμφθηκαν οι νόμιμες διαδικασίες χωροθέτησης και σχετικών εγκρίσεων, με αποτέλεσμα την αυθαίρετη τοποθέτηση μεταλλικών κοντέινερ τόσο στην Αθήνα όσο και στη Θεσσαλονίκη.

Τα κοντέινερ, σύμφωνα με τον ΣΑΔΑΣ, εγκαταστάθηκαν χωρίς τις απαραίτητες άδειες σε δημόσιους χώρους—πεζοδρόμια, θέσεις στάθμευσης και πλατείες—στερώντας χώρο από τους πολίτες, και ιδίως από τα παιδιά.

Ο διαγωνισμός προέβλεπε την τοποθέτηση συνολικά 50 γωνιών ανακύκλωσης (μεταλλικά κοντέινερ επιφάνειας 18–30 τ.μ.) και υποβλήθηκε μόνο μία προσφορά, από την εταιρεία ΤΕΧΑΝ Συστήματα Περιβαλλοντικής Εναλλακτικής Διαχείρισης ΑΒΕΕ, η οποία αναδείχθηκε ανάδοχος του έργου. Ο συνολικός προϋπολογισμός ανήλθε στις 18.259.000 €, δηλαδή περίπου 365.180 € ανά κοντέινερ.

Το ποσό αυτό, σύμφωνα με τον ΣΑΔΑΣ, είναι σχεδόν δέκα φορές πάνω από τα ευρωπαϊκά πρότυπα (που αναφέρουν κόστος περίπου 36.500 € ανά μονάδα εντός Ε.Ε.), ενώ θυμίζει την τιμή πολυτελούς κατοικίας ή οικοδομής αντί για απλό μεταλλικό κοντέινερ.

Απαιτήσεις του ΣΑΔΑΣ

Με αφορμή τα παραπάνω, ο ΣΑΔΑΣ ζητά με έμφαση:

• Άμεση κατάργηση του άρθρου 39 του νόμου 4964/2022 με αναδρομική ισχύ, καθώς και την αποξήλωση των μεταλλικών κατασκευών που τοποθετήθηκαν αυθαίρετα, χωρίς τις απαραίτητες εγκρίσεις. Οποιαδήποτε νέα τοποθέτηση να γίνει μόνο μετά πλήρη εφαρμογή των νόμιμων διαδικασιών (όπως κάθε δημόσια κατασκευή).

• Πλήρη, διαφανή διερεύνηση της νομιμότητας του διαγωνισμού και του ύψους της κοστολόγησης του έργου.

Ακολουθεί ολόκληρη η ανακοίνωση του Σ.Α.Δ.Α.Σ. (τμήμα Αττικής).

« Σοβαρές αυθαιρεσίες και παρανομίες στον διαγωνισμό που προκήρυξε ο Δήμος Αθηναίων τον Αύγουστο του 2022 επί δημαρχίας Κώστα Μπακογιάννη, για την τοποθέτηση των λεγόμενων «Σπιτιών Ανακύκλωσης», κατήγγειλε, με ομόφωνη απόφασή του, ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Ελλάδος (ΣΑΔΑΣ).
Σύμφωνα με τον Σύλλογο, η διαδικασία πραγματοποιήθηκε με βιασύνη, λίγους μήνες πριν από τις δημοτικές εκλογές, με στόχο την επίσπευση της υλοποίησης του έργου, παρά τις σοβαρές επιφυλάξεις που είχαν διατυπωθεί.
Καταγγέλλεται επίσης ότι μέσω φωτογραφικής διάταξης του άρθρου 39 του νόμου 4964/2022, η οποία εντάχθηκε σε άσχετο νομοσχέδιο, παρακάμφθηκαν οι νόμιμες διαδικασίες χωροθέτησης και έγκρισης, οδηγώντας στην αυθαίρετη εγκατάσταση μεταλλικών κοντέινερ τόσο στην Αθήνα όσο και στη Θεσσαλονίκη.
Τα κοντέινερ αυτά, σύμφωνα με τον ΣΑΔΑΣ, τοποθετήθηκαν χωρίς άδειες σε δημόσιους χώρους — σε πεζοδρόμια, θέσεις στάθμευσης, ακόμη και σε πλατείες — στερώντας πολύτιμο κοινόχρηστο χώρο από τους πολίτες και ειδικά από τα παιδιά.
Ο διαγωνισμός προκηρύχθηκε για την τοποθέτηση 50 «γωνιών ανακύκλωσης» (μεταλλικά κοντέινερ επιφάνειας 18 έως 30 τ.μ.), και κατατέθηκε μόνο μία προσφορά από την εταιρεία ΤΕΧΑΝ Συστήματα Περιβαλλοντικής Εναλλακτικής Διαχείρισης ΑΒΕΕ, η οποία αναδείχθηκε ανάδοχος του έργου.
Ο συνολικός προϋπολογισμός ανήλθε σε 18.259.000 ευρώ, δηλαδή 365.180 ευρώ για κάθε κοντέινερ.
Αν μη τι άλλο, το συγκεκριμένο κόστος υπερβαίνει κατά πολύ τα ευρωπαϊκά πρότυπα, καθώς σε άλλες χώρες της Ε.Ε. αντίστοιχες εγκαταστάσεις κοστίζουν περίπου 36.500 ευρώ ανά μονάδα — δέκα φορές λιγότερο.
Σημειωτέον, με 365 000 € αγοράζεις βίλα σε νησί ή τετραώροφο σπίτι άνω των 120 τ.μ. – όχι κοντέινερ! Και αν έχεις οικόπεδο, με 365 000 € χτίζεις σπίτι 250 τ.μ. από τα θεμέλια – όχι κοντέινερ 30 τ.μ.!

Τι ζητά ο ΣΑΔΑΣ
Με αφορμή τις παραπάνω εξελίξεις, ο ΣΑΔΑΣ ζητά:
• Την άμεση κατάργηση του άρθρου 39 του ν. 4964/2022, με αναδρομική ισχύ, και την αποξήλωση των μεταλλικών κατασκευών, οι οποίες έχουν τοποθετηθεί αυθαίρετα χωρίς τις απαιτούμενες εγκρίσεις. Οποιαδήποτε επανατοποθέτησή τους να γίνει μόνο μετά από πλήρη εφαρμογή των νόμιμων διαδικασιών, όπως προβλέπεται για κάθε δημόσιο έργο ή κατασκευή.
• Την πλήρη και διαφανή διερεύνηση του διαγωνισμού, τόσο ως προς τη νομιμότητα της διαδικασίας, όσο και ως προς την εύλογη κοστολόγηση του έργου.
Η καταγγελία του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων επαναφέρει στο προσκήνιο το ζήτημα της διαφάνειας και της χρηστής διοίκησης στους δήμους, την ώρα που η διαχείριση των δημόσιων πόρων και των κοινόχρηστων χώρων τίθεται υπό αυστηρό δημόσιο έλεγχο».